انتخاب شیشه‌شیر مناسب می‌تواند روی تغذیه، رشد و آرامش نوزاد اثر مستقیم بگذارد. در این راهنما، ساده و مرحله‌به‌مرحله می‌گوییم چه نکاتی را هنگام خرید شیشه‌شیر در نظر بگیرید: جنس بدنه، نوع و سایز سرشیشه، سیستم ضدکولیک، حجم، ارگونومی، و نگه‌داری.
۱) اول از همه: برنامه تغذیه نوزاد شما چیست؟
- فقط شیر مادر: به سرشیشه‌های شبیه سینه و جریان آهسته (S) فکر کنید تا گمراهی نوک پستان کمتر شود و ریتم مکیدن حفظ گردد.
- ترکیبی (شیر مادر + مکمل/فرمول): بطری سازگار با پمپ شیردهی و سرشیشه با چند سرعت (S/M) انتخاب کنید.
- فقط شیر خشک: بطری با سیستم ضدکولیک مؤثر و مقیاس‌بندی واضح برای دوز دقیق پودر.
۲) انتخاب جنس بدنه بطری
| جنس | مزایا | محدودیت‌ها | مناسب برای |
|---|---|---|---|
| شیشه (Glass) | بی‌بو، خط و خش کمتر، تمیزشدن عالی | سنگین‌تر است؛ احتمال شکستن | خانه و استریل‌سازی منظم |
| PPSU | مقاوم در برابر حرارت و ضربه، سبک | قیمت بالاتر | استفاده روزمره و طولانی‌مدت |
| PP (پلی‌پروپیلن) | سبک و اقتصادی | خش‌پذیر؛ ممکن است با زمان بو بگیرد | خرید اقتصادی و سبک‌وزن |
| سیلیکونی نرم | نرم و فشردنی، حس نزدیک‌تر به سینه | گران‌تر؛ کمی تغییر شکل‌پذیر | نوزادان حساس به انتقال از سینه |
نکته: روی بطری‌های پلاستیکی به‌دنبال عبارت BPA-free و گواهی ایمنی باشید.
۳) سرشیشه: جنس، شکل و سرعت جریان
- جنس: سیلیکون رایج‌تر، بی‌بو و بادوام است. لاتکس نرم‌تر است ولی زودتر فرسوده می‌شود.
- شکل: گرد کلاسیک (انعطاف‌پذیر)، مدل آناتومیک/ضدگمراهی (شبیه دهانه سینه)، عریض (به تقلید از سینه برای ترکیبی).
- سوراخ/دبی: معمولاً S (نوزادان و نوزادان کوچک)، M (۴–۶ ماه)، L (۶+ ماه) و Y-cut برای غلیظ‌ترها. هر نوزاد متفاوت است—به نشانه‌ها توجه کنید.
۴) سیستم ضدکولیک و تهویه
وجود شیر تخلیه هوا/ونت یا طراحی دوگانه تهویه می‌تواند ورود هوا را کم کند و به کاهش کولیک، نفخ و بالا آوردن کمک کند. اگر نوزاد شما گاز زیادی دارد یا به رفلاکس مستعد است، بطری با ونت کارآمد انتخاب کنید.
۵) حجم، ارگونومی و مقیاس‌بندی
- حجم: 120–150 میلی‌لیتر برای هفته‌های اول، 240–270 میلی‌لیتر برای ماه‌های بعد.
- ارگونومی: بطری‌های خمیده یا بدنه‌ی فرو رفته برای گرفتن راحت‌تر دست والد و بعداً خودِ کودک.
- مقیاس دقیق: درجه‌بندی واضح و خوانا برای آماده‌سازی فرمول و پیگیری مقدار مصرف.
۶) سازگاری و لوازم جانبی
- سازگار با سِرِشیر برندهای مختلف (در صورت تمایل به جابه‌جایی).
- اتصال مستقیم به پمپ شیردهی برای کاهش انتقال و آلودگی.
- درپوش ضدنشتی و برس تمیزکننده مناسب دهانه و نی/ونت.
۷) نگه‌داری، شست‌وشو و ایمنی
- شست‌وشو: پس از هر بار تغذیه، با آب گرم و مایع ظرفشویی ملایم بشویید. قطعات ونت را جداگانه تمیز کنید.
- استریل‌سازی: طبق توصیه سازنده؛ جوشاندن کوتاه، استریل‌کن برقی یا ماکروویو (در ظرف مخصوص). شیر را در مایکروویو گرم نکنید (خطر نقاط داغ).
- تعویض: هر ۱–۲ ماه سرشیشه را بررسی کنید؛ ترک، تغییر رنگ، یا افزایش جریان = زمان تعویض.
- دما: پیش از تغذیه، چند قطره روی مچ دست امتحان کنید (گرمِ ملایم).
۸) نشانه‌های انتخاب درست یا نیاز به تغییر
- نوزاد بدون خفگی یا خستگی، در ۱۰–۲۰ دقیقه بطری را می‌خورد.
- اگر سرفه/نشت از گوشه دهان دارید → جریان زیادی است (به S یا سرشیشه با اسلات کوچک‌تر برگردید).
- اگر خواب‌آلود/کلافه و تغذیه طولانی می‌شود → جریان کم است (یک سطح بالاتر را امتحان کنید).
- نفخ، آروغ‌های سخت یا بالا آوردن مکرر → بطری با تهویه بهتر یا وضعیت‌دهی متفاوت.
۹) چک‌لیست خرید سریع
- جنس بدنه: شیشه / PPSU / PP / سیلیکونی
- حجم: 150ml → شروع | 240ml → بعد از 3–4 ماه
- سرشیشه: سیلیکونی، شکل مناسب، دبی S/M/L
- سیستم ضدکولیک کارآمد + قطعات قابل جداسازی
- سازگاری با پمپ/سرشیشه‌های جایگزین
- BPA-free، درجه‌بندی خوانا، درپوش ضدنشتی
سؤالات متداول
از چه سنی دبی سرشیشه را عوض کنم؟
به‌جای سن ثابت، به رفتار نوزاد نگاه کنید: خفگی/ریزش = خیلی تند؛ خواب‌آلود/زمان طولانی = خیلی کند. معمولاً از S شروع می‌شود و حوالی ۴–۶ ماه به M می‌رویم.
برای نوزاد با کولیک چه بطری‌ای بهتر است؟
بطری با سیستم تهویه مؤثر و سرشیشه جریان یکنواخت. وضعیت شیب‌دار هنگام تغذیه و آروغ‌گیری‌های کوتاه‌مدت بین‌راهی هم کمک می‌کند.
آیا بطری شیشه‌ای بهتر از پلاستیکی است؟
از نظر تمیزی و بو، بله؛ ولی وزن و احتمال شکستن دارد. PPSU یک گزینه سبک و مقاوم است. انتخاب نهایی به سبک زندگی و بودجه برمی‌گردد.
چطور از گمراهی نوک پستان جلوگیری کنم؟
در تغذیه ترکیبی، از سرشیشه‌های شبیه سینه با جریان آهسته و تکنیک پیس فیدینگ (تغذیه آرام با وقفه) استفاده کنید.
یادآوری مهم: اگر نوزاد شما نارس، کم‌وزن، یا دارای شرایط پزشکی خاص است، حتماً پیش از انتخاب بطری با پزشک/ماما مشورت کنید.
